Socjologia

Redakcja naukowa Piotr Żuk

Czy kultura popularna wciąż istnieje jako opozycja kultury elitarnej i niszowej, czy też mamy tylko do czynienia z kulturą jako ogólną, zestandaryzowaną i powszechną praktyką społeczną? Czy kultura popularna  jest kanałem do przemycania nowych idei i demaskowania istniejących mechanizmów represji? Jakie są relacje między kulturą popularną a różnymi modelami kultury alternatywnej?

Pytanie: Jak przebiega proces tworzenia sensu?, z pewnością należy do tych, które bardziej inspirują, niż znajdują wyczerpującą odpowiedź. Już samo postawienie tego pytania odsłania wieloaspektowy i wielopoziomowy charakter fenomenu kultury i uwrażliwia na nieunikniony niemal na gruncie nauk szczegółowych redukcjonizm kryjący się w wyborze kierunku i metod analiz.

Do zrozumienia naszej codzienności niezbędne jest uchwycenie mechanizmów funkcjonowania nauki i techniki. Zaprezentowany tu model przebiegu innowacji technologicznej rzuca śmiałe wyzwanie tradycyjnym ścieżkom interpretacji nauki i jej społecznego oddziaływania.

Dziś nie wystarczy powiedzieć, że wszystko wokół nas płynie, bezustannie podlega zmianie i nie daje się ująć w żadne stabilne kategorie. Trzy dyskursy miłosne to rekonstrukcja odmiennych sposobów radzenia sobie z doświadczaną powszechnie trudnością uporządkowania relacji intymnych.

W jaki sposób design i designerzy kształtują przestrzeń miejską i relacje społeczne? Jak należy projektować przestrzeń miejską, by coraz lepiej odpowiadała potrzebom jej użytkowników?

"Mniejszość" sugeruje przede wszystkim stan upośledzenia. Dzieci - ostatnią "mniejszość", która stanęła w kolejce po wolność - wyprzedziły: proletariat, kobiety, mniejszości seksualne, a także zwierzęta.

Książka stanowi próbę zapisania treści społecznej pamięci. Socjolog wystąpił tu w roli, w jakiej chciała widzieć kiedyś Anna Kamieńska poetę: jako świadek dramatycznego, ludzkiego losu; ktoś, kto daje świadectwo wszystkiemu, co widział i co przeżył.

Kluczem do pełniejszego zrozumienia więziennego świata okazała się teoria gier. Nieprzewidywalnym na pozór światem przemocy rządzą precyzyjne reguły. Więźniowie, aby przeżyć, muszą mistrzowsko posiąść sztukę strategicznego myślenia i działania.

Dla współczesności charakterystyczny jest ilościowy i jakościowy przyrost nierówności. Nie wahamy się mówić dziś o ich eksplozji, ponieważ współczesny wzrost zróżnicowań mających różne źródła i formy jest bardzo znaczący. Brak uznanych zasad sprawiedliwości społecznej i szeroka akceptacja elit, głównie liberalnych, dla powstających nierówności zagrażają samemu rozwojowi. Ciekawe, że zdały sobie z tego sprawę instytucje finansowe i światowe gremia polityków i ekspertów od globalnej gospodarki,

Podstawowym celem tej książki jest analiza poszczególnych form aktywności skazujących na dobrowolne lub coraz częściej niedobrowolne znalezienie się poza systemem społecznym i państwowym.

Choć jako jednostki nie mamy większego wpływu na charakter współczesności, to jednak powinniśmy mieć wobec niej poczucie odpowiedzialności. Tak więc wobec współczesności i jej kultury nie możemy przejawiać postawy ani skrajnie krytycznej, ani w pełni aprobującej. Na współczesność nie można się obrażać, boczyć, wybrzydzać. Choć nie jest przecież całkowicie naszym własnym tworem, to jednak jest naszym depozytem, który nawet gdy nie jest nazbyt urodziwy i kształtny, musimy wszak przyjąć i uznać za swój.

Proponowane w książce teksty to nie tyle wrażenia z podróży, ile odległe echa czy przypomnienia wywołane różnymi wyjazdami. Zbiory krótkich wypowiedzi, które można uznać za próbę fenomenologii i poezji podróży, uchwycenia istoty podróżowania; szkice, które można zaliczyć do socjologii i antropologii podróży. Refleksje o bardziej aluzyjnym niż empirycznym charakterze.

Przełożył Robert Marszałek, redakcja naukowa i posłowie Antoni Sułek

Bezrobotni Marienthalu, książka z 1933 roku, to klasyka badań nad bezrobociem. Zawiera wyniki badań w Marienthalu pod Wiedniem, osadzie fabrycznej porażonej całkowitym bezrobociem. Autorzy odkryli niszczący wpływ utraty pracy na życie i osobowość bezrobotnych oraz na wspólnotę lokalną.

Autorka przedstawia zagadnienie wykluczenia społecznego z różnych perspektyw: teoretycznej, historycznej i społeczno-instytucjonalnej. Wskazuje lukę poznawczą między niezbędną opiekuńczą działalnością państwa a koniecznością stosowania modelu partycypacyjnego.

Instytucja własności jest możliwa, po pierwsze, dzięki jej legitymizacji, a po drugie, dzięki istnieniu systemu własności. Między systemem własności a legitymizacją własności istnieje strukturalna sprzeczność, tj. zależą one od siebie i nawzajem się negują.

Do najbardziej spektakularnych i najgoręcej dyskutowanych form udziału obywateli w życiu społecznym i politycznym należy dziś nieposłuszeństwo obywatelskie. Skłania ono do fundamentalnych pytań o to, jakie funkcje pełni prawo i w jakich sytuacjach obowiązek jego przestrzegania może być zawieszony.

Redakcja naukowa Krzysztof Koseła

Młodzież niezmiennie przyciąga uwagę i wyzwala emocje. Nad buntem pojedynczej osoby członkowie społeczeństwa przechodzą nieporuszeni, jednakże grupowe zakwestionowanie tradycyjnych norm ma skutki trzęsienia ziemi, aczkolwiek poruszenia i zmiany dokonują się w przestrzeni kulturowej.

Przedstawione tutaj myśli Leona Petrażyckiego są wyimkami z dwudziestu czterech jego prac, zarówno tych ogłoszonych drukiem, jak i ocalałych w rękopisie. Obrazują one rozległe obszary jego naukowych zainteresowań i dociekań, a także stanowisko, jakie zajmował w rożnych żywotnych kwestiach.