


Antropologia psychiatrii dzieci i młodzieży. Wybór tekstów PRODUKT NIEDOSTĘPNY
Cena regularna:
towar niedostępny

Opis
Redakcja naukowa Anna Witeska-Młynarczyk
Neurotechnologie, farmaceutyki, wiedza i praktyka psychiatryczna są coraz częściej obecne w życiu dzieci, młodzieży i ich rodzin. To, w jaki sposób zmieniają one ludzkie życie, relacje i tożsamości, staje się też tematem badań antropologicznych i socjologicznych.
Co dzieci i młodzież mówią na temat współczesnych narzędzi i technologii psychiatrycznych?
W jaki sposób rozwój neuronauki zmienia status psychiatrii i życie młodych osób z diagnozami psychiatrycznymi?
Czy związane z zaburzeniami doświadczenia młodych ludzi są różne w zależności od pozycji społecznej, kapitału symbolicznego i ekonomicznego ich rodzin?
Jak wygląda współczesna kultura spotkania klinicznego, w którym pacjentem jest diagnozowana psychiatrycznie osoba niepełnoletnia?
Autorzy i autorki tekstów zawartych w niniejszej antologii próbują odpowiedzieć na te i inne pytania. Proponują różne podejścia do tematu i inspirujące metody badań.
Szczególnie ważne są tu opowieści dzieci i młodzieży, które dla części autorek stały się podstawą formowania krytycznej refleksji na temat współczesnego dzieciństwa i okresu dorastania oraz roli psychiatrii w kształtowaniu doświadczeń i tożsamości młodych ludzi i ich rodzin.
Spis treści
Wstęp
(fragmenty)
Dzieciństwa przybierają różne kształty w zależności od szerokości geograficznej, kultury materialnej czy realnego i symbolicznego kapitału najbliższego otoczenia dziecka. Dzieciństwa zmieniają się też wraz z czasem historycznym i społecznym, oferując młodym ludziom bardzo różne środki wyrazu, różne sposoby bycia dzieckiem, dorastania czy potencjały społecznego współistnienia). „[...] matryca dzieciństwa jest dzisiaj inna niż kiedyś” — pisał Ian Hacking. Autorki i autorzy artykułów zawartych w tym tomie przyglądają się dzieciństwom i okresom dorastania, w których budulcem i nośnikiem ważnych znaczeń stały się wiedza i technologie psychiatryczne, psychologiczne (tak zwane psychonauki, psy-sciences), neurobiologiczne czy farmakologiczne. Autorzy tekstów prezentują krytyczne spojrzenie na współczesne praktyki psychiatryzacji, ważą korzyści wynikające z postępów naukowych i rozwoju technologii, czasem sugerują kierunki działań, możliwej zmiany.
Od momentu ukonstytuowania się paradygmatu nowych studiów nad dzieciństwem (New Childhood Studies) badania z dziećmi stały się jednocześnie interdyscyplinarnym działaniem politycznym, mającym na celu realizację praw zawartych w Konwencji praw dziecka oraz, w opozycji do adultyzmu, stworzenie przestrzeni dla głosów dzieci i traktowanie ich jako równoprawnych z głosami dorosłych. Antropologia ma długą tradycję tworzenia miejsca dla wypowiedzi osób należących do światów skolonizowanych, uczynionych na różne sposoby podległymi (subaltern), uciszonych. Nie powinno więc dziwić, że w granicach refleksji antropologii psychiatrii dzieci i młodzież znaleźli miejsce, w którym ich opowieści stają się podstawowym materiałem w procesie formowania krytycznych interpelacji dotyczących współczesnego dzieciństwa i okresu dorastania oraz roli psychiatrii w kształtowaniu tego doświadczenia. […]
Psychiatria, podobnie jak kultury dziecięce czy takie dyscypliny naukowe, jak antropologia, nie jest zjawiskiem ponadczasowym, lecz tworem historycznym osadzonym w konkretnych realiach społecznych, politycznych i ekonomicznych. Swój początek miała też w konkretnej geografii politycznej — w zindustrializowanej i zurbanizowanej Europie i w Stanach Zjednoczonych. Tam też od połowy XIX wieku rozpoczął się proces instytucjonalnej i symbolicznej konsolidacji psychiatrycznej praktyki eksperckiej, która z czasem za medycyną i psychologią rozwojową uznała dziecko za obiekt zainteresowań i działań. Gdy ukonstytuowany został autorytet psychiatrii, rozpoczął się chropowaty i nieuporządkowany proces ekspansji wiedzy i praktyki psychiatrycznej testującej nowe możliwości działania w obszarach do tej pory niezmedykalizowanych (miejsce pracy, szkoła, sąd, więzienie), wchodzącej w złożone interakcje z laboratoriami naukowymi, instytucjami państwowymi i podmiotami rynkowymi (firmy farmaceutyczne czy ubezpieczeniowe). Jako taka psychiatria może być badana pod względem historycznie postępujących praktyk ekspansji i ugruntowywania repertuarów wiedzy i praktyki eksperckiej. Jak zauważa się w pracach historycznych, rozszerzanie repertuaru psychiatrii na podmioty dziecięce postępowało stopniowo i różniło się w zależności od kontekstu kulturowego.
Psychiatryzację dzieci i młodzieży, jak sugeruje Claudia Malacrida, można rozumieć jako element szerszego, historycznego procesu medykalizacji inności. Jak pisał David Armstrong, wraz z rozwojem pediatrii i psychologii dziecięcej oraz masowego, obowiązkowego szkolnictwa w pierwszej połowie XX wieku przyspieszył proces normalizacji — tj. identyfikowania inności u dzieci i strzeżenia normalności przed innością. Wówczas doszło na przykład do sformułowania takich pojęć, jak „trudne”, „neurotyczne” czy „nieprzystosowane dziecko”. Powstaniu relatywnie nowych obszarów — edukacji specjalnej czy psychologii edukacji — towarzyszył proces generowania nowych narzędzi i technologii używanych zarówno do oceny i opisu nienormatywnych zachowań dziecięcych, jak i do zarządzania „innym dzieckiem”. Nowo powstałe kategorie psychiatryczne i psychologiczne przenikały do praktyk pedagogicznych, powodując psychologizację życia szkolnego czy postaw rodzicielskich.
Wyświetlane są wszystkie opinie (pozytywne i negatywne). Nie weryfikujemy, czy pochodzą one od klientów, którzy kupili dany produkt.