(ENS) Lambert Wiesing, Sztuczna obecność. Studia z filozofii obrazu

Przełożyła Krystyna Krzemieniowa

Sztuczna obecność jest przeglądem zasadniczych stanowisk w obrębie współczesnej nauki o obrazie, stanowiącej rezultat zwrotu obrazowego w kulturoznawstwie. Wokół niej ogniskuje się cała akademicka dyscyplina refleksji nad kultura wizualną. Nauka o obrazie stworzyła warunki do komparatystycznej, ale też integracyjnej analizy i interpretacji zjawisk obrazowych, widzialności  w kształcie nadanym jej we współczesnej kulturze. Scala ona ze sobą rozmaite modele teoriopoznawcze: od semiotyki po psychoanalizę. Jasno też uwypukla różnicę między stylem uprawiania wiedzy o obrazach osadzonej w paradygmacie historii sztuki a nowym podejściem współczesnego „obrazoznawstwa”.

W myśl tezy Autora obrazy są prezentacjami - tylko one umożliwiają  sztuczne wytwarzanie obecności rzeczy tylko widzialnych, które uchylają się prawom fizyki. Autor opisuje - z fenomenologicznej perspektywy - stosowanie obrazów jako znaków, rekonstruuje Platońskie pojęcie mimesis, a także eksponuje szczególne znaczenia skrajnych typów obrazów – jak wirtualna rzeczywistość, użytkowe powierzchnie czy abstrakcyjne fotografie – spożytkowując je do filozoficznego opracowania pojęcia obrazu.

Przydatności dydaktycznej na różnych uczelniach i kierunkach tego powstałego jako rezultat wykładów „rasowego” podręcznika nie sposób przecenić – przejrzysty, ciekawy, doskonale skomponowany w spójną propozycję „obrazoznawstwa”, ale też pozwalający na samodzielne obieranie tematów lektury.

Jest niezbędną lekturą dla wykładających i studiujących współczesną naukę o obrazach  historyków sztuki i medioznawców, filozofów i antropologów kultury, a także dla wszystkich, którzy na co dzień obcują ze złożonym uniwersum obrazów.