Paweł Żuk, Kultura a polityka. Socjologiczne refleksje o powstawaniu orientacji politycznych w Polsce

Przedstawiona praca stanowi bardzo interesujące i wartościowe studium na temat zachowań politycznych mieszkańców Dolnego Śląska. Autor oparł swoją analizę na podejściu kulturologicznym. Ciekawy jest wniosek o braku istotnego związku między cechami społeczno-demograficznymi a poglądami i zachowaniami politycznymi, co podważa tradycyjną w socjologii politycznej interpretację ekonomiczno-społeczną podziałów i zachowań politycznych.

                                                                                                          Z recenzji prof. Jerzego J. Wiatra

Zarówno w debacie prowadzonej w mediach, jak i na poziomie nauk społecznych dominuje przekonanie, że Polacy kierują się w swoich przekonaniach politycznych nie własnymi interesami, miejscem w strukturze społecznej, lecz świadomie lub nie realizowanymi modelami kulturowymi i związanymi z nimi wartościami. Dlatego często można usłyszeć, że w Polsce podziały polityczne i zachowania wyborcze mają charakter tożsamościowo-kulturowy.

Chcąc zbadać kulturowe uwarunkowania orientacji politycznych Dolnoślązaków, wyodrębniłem w pracy sześć opozycyjnych par orientacji kulturowych (świecka versus religijna, egalitarna versus hierarchiczna, orientacja na współpracę versus na rywalizację, orientacja wolnościowa versus na podporządkowanie, wysoki versus niski kapitał społeczny oraz orientacja materialistyczna versus postmaterialistyczna). Zabieg ten pozwolił na analizę całościowego, indywidualno-subiektywnego stosunku badanych do rzeczywistości społecznej i tego, jak wiąże się on z ich sympatiami politycznymi. Ponadto badając korelację między reprezentowanymi przez badanych orientacjami kulturowymi a ich poszczególnymi cechami społecznymi, poruszyłem temat społecznego determinizmu orientacji kulturowych.

                                                                                                                                        Z Wprowadzenia

Rok wydania: 2015
Wydanie pierwsze
Format 138x220 mm
Liczba stron: 368
Oprawa twarda
ISBN 978-83-64363-08-5
Cena katalogowa 41 zł
Projekt okładki i stron tytułowych: Ireneusz Sakowski

Spis treści

Wprowadzenie / 7

Rozdział pierwszy. Polityka a kultura / 17

O znaczeniu kultury w naukach społecznych / 18
O istocie kultury / 25
Kultura ma znaczenie / 29
Kultura a struktura społeczna / 36
O pojęciu „polityka” / 43
Socjologia zachowania politycznego / 51

Rozdział drugi. Lewica–prawica – klasyczna dychotomia w świecie polityki / 57

Początki i współczesność / 57
Aktualność diady lewica–prawica – głosy krytyków i zwolenników / 70
Podział na lewicę i prawicę w Polsce / 79

Rozdział trzeci. Zachowania polityczne – główne teorie i podpowiedzi socjologiczne / 93

Teoria racjonalnego wyboru / 93
Teoria identyfikacji partyjnej /103
Seymour Martin Lipset – zachowania wyborcze jako wyraz „demokratycznej walki klas” / 109
Czym jest „klasa” / 112
Czy klasy społeczne jeszcze istnieją / 116
Klasa społeczna a zachowania polityczne / 128

Rozdział czwarty. Zachowania polityczne w Polsce a podpowiedzi socjologiczne / 133

Podziały tożsamościowe / 134
Orientacje ideowe / 138
Czynnik klasowy / 146
Gniew klasowy a zachowania polityczne / 152

Rozdział piąty. Religijność i religia a sympatie polityczne / 161

Polityka i religia / 161
Sekularyzacja a wpływ religii na zachowania polityczne / 165
Polska religijność / 171
Wpływ Kościoła i religii na zachowania polityczne Polaków / 176

Rozdział szósty. Deklarowane poglądy polityczne a praktyka wyborcza / 185

Deklarowane poglądy polityczne a cechy społeczno-demograficzne / 199

Rozdział siódmy. Orientacje kulturowe Dolnoślązaków / 207

Orientacja świecka versus orientacja religijna / 207
Orientacja na współpracę versus orientacja na rywalizację / 216
Orientacja egalitarna versus orientacja hierarchiczna / 223
Orientacja wolnościowa versus orientacja na podporządkowanie / 232
Niski kapitał społeczny versus wysoki kapitał społeczny / 242
Wartości materialistyczne versus wartości postmaterialistyczne / 255

Rozdział ósmy. Wymiary kultury a orientacje polityczne / 261

Rozdział dziewiąty. Wymiary kultury a zróżnicowanie społeczne / 291

Siły napędowe sekularyzacji / 291
Współpracować czy rywalizować? Co o tym decyduje / 298
Kto popiera egalitaryzm / 302
Czynniki wpływające na orientację wolnościową / 309
Co wzmacnia kapitał społeczny / 314
Komu po drodze z postmaterializmem / 323

Zamiast zakończenia / 329

Bibliografia / 331
Wykaz tabel / 351
Indeks osób / 357