


Żydowski ruch spółdzielczy w Polsce w pierwszej połowie XX wieku. Ideologia i praktyka społeczna"
Cena regularna:
towar niedostępny

Opis
Wybór, wstęp i opracowanie Piotr Kendziorek
Prezentowana książka jest pierwszą monografią dotyczącą żydowskiego ruchu spółdzielczego i obecności syjonistycznych idei kooperatywnych w Polsce pierwszej połowy XX wieku, a także pierwszym wyborem źródeł na ten temat. Działalność kooperatywna w środowisku żydowskim obejmowała głównie sferę spółdzielczości kredytowej, która odegrała istotną rolę w życiu gospodarczym kupców i rzemieślników żydowskich. Analiza prasy spółdzielczej ukazuje problemy, jakie napotykała spółdzielczość żydowska, i ich związek z różnymi formami dyskryminacji tej grupy w okresie II Rzeczypospolitej. Ruch spółdzielczy był także popierany przez polskich syjonistów, którzy propagowali podejmowanie pracy fizycznej w palestyńskich kibucach.
Spis treści
- [Fiszel] Rottenstreich Deklasacja żydostwa polskiego / 258
- Horowitz Zadania spółdzielni w chwili obecnej / 265
- Walfisz Kilka słów o sanacji spółdzielczości żydowskiej /278
Kooperatyzm żydowski. W kręgu problematyki społeczno-ekonomicznej i narodowej
(fragmenty wstępu)
Zjawisko żydowskiej spółdzielczości w Polsce dotychczas właściwie w ogóle nie było przedmiotem studiów ze strony badaczy dziejów spółdzielczości i tylko marginalnie uwzględniano je w pracach poświęconych historii polskich Żydów w XX wieku. […]
[…] dotychczasowy brak prac badawczych na temat wcześniejszego okresu rozwoju spółdzielczości żydowskiej w dużej mierze wynika stąd, że polscy badacze spółdzielczości nie czuli się kompetentni do podejmowania tego tematu, wielu zaś żydowskich naukowców i intelektualistów — którzy już przed wojną podejmowali studia nad problematyką żydowską w perspektywie historii społecznej i gospodarczej — zostało zamordowanych w czasie wojny. Ci zaś, którzy ocaleli (najczęściej poza obszarem panowania nazistów), po wojnie koncentrowali się na szerszych zagadnieniach społeczno- -gospodarczych z dziejów Żydów polskich oraz na epoce Zagłady […]
Rzecz jasna, dzieje spółdzielczości żydowskiej były ściśle związane z generalną historią gospodarczą i historią społeczną polskich Żydów. Ta zaś była w oczywisty sposób zależna nie tylko od kondycji całej gospodarki, ale także od konkretnych działań wobec społeczności żydowskiej (bądź jej części), podejmowanych przez różnych uczestników życia politycznego i państwowego. Towarzyszyły im ożywione wypowiedzi publicystyczne dotyczące roli Żydów w polskiej gospodarce i życiu społecznym, która w ogromnej większości przypadków była opisywana w kategoriach mniej lub bardziej negatywnych, z czym zwykle szła w parze wrogość wobec społeczności żydowskiej jako takiej. Tematyka stosunków polsko-żydowskich nieuchronnie odgrywała więc istotną rolę w myśli żydowskich spółdzielców, ale pozwala także uchwycić pewne spory i różnice, które w okresie międzywojennym występowały wewnątrz tej społeczności. W tym kontekście interesujący wydaje mi się przypadek ideologii i praktyki kooperatywnej, związanej z ruchem syjonistycznym. Jak wiadomo, w Palestynie (a później w państwie Izrael) ruch kibucowy odegrał bardzo istotną rolę na płaszczyźnie tyleż ideologicznej legitymizacji żydowskiego projektu narodowego, co konkretnych działań służących tworzeniu instytucji społeczeństwa żydowskiego, które łączyły w sobie wymiar gospodarczy, polityczny, narodotwórczy, a nawet quasi-wojskowy. A przy tym warto pamiętać, że „kolonizacja” Palestyny w pierwszych dekadach XX wieku dokonywała się przede wszystkim za sprawą Żydów z Europy Wschodniej (w tym głównie z Polski) — zwłaszcza młodych syjonistycznych pionierów, którzy jeszcze w naszym kraju przygotowywali się do pracy w palestyńskich kibucach i propagowali w środowisku żydowskim idee syjonistyczne. Dlatego dzieje ruchu syjonistycznego w dużej mierze są także częścią historii polskich Żydów, tym bardziej że działacze tego ruchu zdawali sobie sprawę, że proces żydowskiej migracji do Palestyny może być tylko stopniowy, i nastawiali się na długookresową działalność na rzecz interesów Żydów także w Polsce. Problematyka związku między politycznym ruchem syjonistycznym i rozwojem ruchu kibucowego jest ponadto bardzo ciekawym przypadkiem połączenia kwestii społeczno-gospodarczych o wymiarze wspólnotowym z całościowym projektem narodotwórczym. Co więcej, doświadczenia syjonistów w Polsce w pewnej mierze wpływały na kształt, jaki przyjął rozwój ruchu kibucowego i związanej z nim ideologii narodowej w Palestynie.
Wyświetlane są wszystkie opinie (pozytywne i negatywne). Nie weryfikujemy, czy pochodzą one od klientów, którzy kupili dany produkt.